Daimi Temsilciliğimizin asli görevlerinden birisi, Ege ve Kıbrıs hava sahası ve FIR (Flight Information Region – Uçuş Bilgi Bölgesi) alanlarını ilgilendiren ICAO düzenlemelerinin oluşturulması sırasındaki tüm gelişmelerin Teşkilat içinde izlenmesidir. Zira, Türkiye ile Yunanistan arasında Ege Denizi’nden kaynaklanan ve buna bağlı olarak Ege hava sahasına ve FIR hattına ilişkin olarak ortaya çıkan bir dizi sorun bulunmaktadır. Bu sorunlarla ilgili daha fazla bilgi Dışişleri Bakanlığımızınhttp://www.mfa.gov.tr/baslica-ege-denizi-sorunlari.tr.mfaadresli internet sayfasında yer almaktadır.

Türkiye ile Yunanistan arasındaki Ege hava sahasına ilişkin görüş ayrılıklarının temelinde, Yunanistan’ın, karasuları genişliğinin 6 deniz mili olmasına karşın, ulusal hava sahası genişliğinin 10 deniz mili olduğu iddiasında bulunması yatmaktadır.

Şikago Sözleşmesi’nin 2. maddesinde ifade edildiği üzere, uluslararası hukuka göre, sahildar devletin egemenliği, o ülkenin kara ülkesi, iç suları ve karasuları üzerindeki hava sahasına uzanmaktadır. Ulusal hava sahasının genişliği, ilgili ülkenin karasuları genişliği ile aynıdır ve uluslararası hava sahası, karasularının dış sınırından başlar. Bu nedenle, Yunanistan’ın ulusal hava sahasının 10 deniz mil olduğu savı hukuken geçersizdir.

Öte yandan, FIR alanları uluslararası hava sahalarında seyreden sivil uçaklara hava trafik hizmetleri verilmesi amacıyla, ICAO tarafından 1950’li yıllarda yaşama geçirilmiş bir düzenlenmedir. FIR düzenlemeleri sivil uçaklara yönelik sadece teknik sorumluluklar içermekte, ancak, açık denizler üzerindeki hava sahasının serbest statüsünü değiştirmemektedir.

Ayrıca, 1944 tarihli Şikago Sözleşmesi’nin 3/a maddesi devlet uçaklarını kapsamına almamaktadır. Bu bağlamda, uluslararası hukuka göre, uluslararası hava sahasında uçan askeri uçaklar uçuş planı verme yükümlülüğü taşımamaktadır.

Bununla birlikte, Yunanistan, Türk askeri uçaklarının Ege’nin uluslararası hava sahasında uçuş bilgisi vermeden gerçekleştirdiği uçuşların, Atina FIR’ının ihlali anlamına geldiğini iddia etmektedir. Oysa, FIR sorumluluğu, Yunanistan’a uluslararası hava sahasında egemenlik hakkı tanımadığından FIR ihlali gibi bir kavram sözkonusu değildir.